دانستنی های گمرک (Knowledge Customs) شامل اطلاعاتی می شوند که برای واردات، صادرات و ترخیص کالا از گمرک ضروری هستند و بدون انجام اقدامات مرتبط با آنها نمی توان هیچ گونه کالایی را از گمرک خارج و یا به آن وارد کرد. به همین دلیل در این مقاله تصمیم گرفتیم که شما را با چند مورد از مهمترین دانستنی های گمرک و قوانین مربوط به آن آشنا کنیم.
گمرک چیست؟
قبل از آشنایی با برخی از مهمترین و اصلی ترین دانستنی های گمرک بهتر است که در ابتدا به بررسی مفهوم گمرک و وظایف آن بپردازیم. به طور کلی گمرک یک سازمان دولتی بوده که وظیفه اجرای قوانین گمرکی، دریافت حقوق (مالیات غیر مستقیم)، دریافت عوارض کالاهای ورودی و خروجی و همچنین اجرای تمام قوانین مرتبط با واردات، صادرات و ترانزیت کالا را بر عهده دارد. علاوه بر این اجرای تمام قوانین و مقرراتی که به کالاهای همراه مسافر مربوط می شود نیز بر عهده سازمان گمرک می باشد.
وظایف گمرک
به طور کلی وظایف این سازمان عبارت اند از:
- وصول درآمدهای گمرکی
- اطمینان حاصل کردن از اجرای دقیق و منظم تمام قوانین و سیاست های ناظر بر واردات، صادرات و بازرگانی خارجی
- نظارت بر اجرای قوانین مرتبط با ترانزیت، صادرات، واردات و ترخیص کالا
- دریافت مجوزهایی لازم برای واردات کالا مانند؛ مجوز استاندارد کالا و مجوز بهداشت که این وظایف به هیچ عنوان به بخش خصوصی واگذار نخواهد شد. اما در این بین فعالیت هایی نیز وجود دارند که ممکن است به بخش خصوصی واگذار شوند. این وظایف عبارت اند از: نگهداری کالا، انبار کالا، ترخیص و بارگیری کالا این سازمان های خصوصی باید تمام قوانین و مقرراتی که در از سوی سازمان گمرک ارائه می شود، به طور دقیق اجرا نمایند.
آشنایی با هزینه های گمرکی؛ یکی از مهمترین دانستنی های گمرک
یکی از مهمترین دانستنی های گمرک که بازرگانان و سایر فعالان این حوزه باید به آن توجه ویژه داشته باشند، هزینه هایی است که باید پرداخت کنند. به همین دلیل در ادامه به بررسی هزینه های گمرکی پرداخته ایم.
- هزینه های نوع اول: هزینه های نوع اول شامل هزینه هایی می شود که باید در گمرک پرداخت شود، که این هزینه ها با استفاده از رابطه (ارزش پروفرما * نرخ ارز * درصد تعرفه کالا) محاسبه می گردد.
- هزینه های نوع دوم: این هزینه ها شامل هزینه هایی است که باید در خارج از گمرک پرداخت شود. که این هزینه ها خود به 3 دسته هزینه های قبل از گمرک (هزینه حق توقف کالا در انبار، هزینه صدور ترخیصیه به سازمان کشتیرانی، اگر کالا در کانتینر باشد هزینه سپرده گذاری وثیقه کانتینتر نیز به هزینه های این قسمت افزوده می شود.)، هزینه های همراه با گمرک ( هزینه پرینت اظهارنامه؛ هزینه مهر و لاک، هزینه قبض انبار الکترونیکی، هزینه آزمایشگاه، هزینه استاندارد و هزینه انبارداری) و هزینه های همزمان با ترخیص کالا(هزینه های مرتبط با ثبت سفارش کالا، هزینه مالیات کارت بازرگانی، هزینه دستمزد ترخیص کالا) تقسیم بندی می شود.
دانستنی های گمرک مرتبط با مناطق آزاد
یکی دیگر از دانستنی های گمرکی که همه بازرگانان باید از آن اطلاع داشته باشند، شناسایی مناطقی تحت عنوان «مناطق آزاد» و قوانین مرتبط با آنها می باشد. علت نامگذاری این منطقه به عنوان مناطق آزاد این است که این مناطق در خارج از قلمرو مناطق گمرکی محسوب می شوند و قوانین گمرکی شامل آنها نمی شود و خودشان دارای تشکیلاتی جداگانه و در بسیاری از مواقع تشکیلاتی مشابه با گمرک می باشند. به طور کلی اگر کالایی هایی از مناطق به مناطق گمرکی وارد و یا از آن خارج شود، سازمان گمرک به انجام وظایف خود در حد فاصل قلمرو اصلی گمرک و منطقه آزاد می پردازد.
آشنایی با انواع مجوزها؛ بخش مهمی از دانستنی های گمرکی
دریافت مجوز های لازم برای واردات کالا یکی از اصلی ترین دانستنی های گمرک به شمار می رود که عدم توجه به آن ورود بار و کالا را به این مناطق غیر ممکن خواهد کرد. به همین دلیل لازم دانستیم که در ادامه به معرفی برخی از مجوز های لازم و ضروری برای ورود کالا به گمرک بپردازیم:
- مجوز بهداشت: مجوز بهداشت به 2 صورت مجوز ورود و مجوز ترخیص کالا صادر می گردد. که مجوز ورود مربوط به واردات کالاها و مواد اولیه آشامیدنی، آرایشی و غذایی می شود.
- مجوز تجهیزات پزشکی: این مجوز همانطور که از عنوانش مشخص است برای واردات کالاهای دندانپزشکی، پزشکی و آزمایشی صادر می گردد. نحوه دریافت این مجوز به 2 صورت مجوز ورود و یا مجوز ورود و ترخیص همزمان می باشد.
- مجوز مخابرات: این مجوز یکی از مجوزهایی است که باید برای کالاهایی که در فصل هشتاد و پنج کتاب مقررات و صادرات جای گرفته اند، اخذ شود. تجهیزات مخابراتی، کنترل کننده انواع دستگاه ها، تجهیزات رادیویی و تجهیزات ناوبری نمونه هایی از این کالاها هستند.
- مجوز ورود: بعد از دریافت پروفرما لازم است که این پروفرما برای دریافت مجوز اولیه توسط سازمان تنظیم مقررات ثبت سفارش شود.
- مجوز ترخیص: بعد از این که کالاها در گمرک وارد شدند، نماینده گمرک از این کالاها بازدید و نمونه برداری خواهد کرد. در مرحله بعد نامه گمرکی تحت عنوان « نمونه اخذ شده » به اداره استاندارد و تاییدیه آن به سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ارجاع داده خواهد شد.
- مجوز وزارت دفاع: برای کالاهایی که قابل اشتعال و انفجار هستند باید از سوی این وزارتخانه مجوز های لازم اخذ گردد. علاوه بر این کالاهایی که کاربرد نظامی دارند نیز باید توسط وزارت دفاع مورد تایید قرار گیرند.
- مجوز VIP: برای واردات و صادرات داروهای دامپزشکی، غذاهای دام و طیور و آبزیان، دام زنده و تجهیزات پزشکی باید مجوز VIP از سازمان دامپزشکی صادر شود.
کمیسیون ماده یک شامل چه کالاهایی می شود؟
یکی دیگر از دانستنی های گمرک که تمام بازرگانان باید از آن اطلاع داشته باشند، شناسایی کالاهایی است که دارای شرایط خاص هستند و باید از طریق کمیسیون ماده یک برای آنها مجوز ورود دریافت کرد.
به عنوان مثال مجوز ورود کالاهایی که دارای شرایط زیر هستند، از طریق کمیسیون ماده یک صورت می گیرد:
- کالاهای مستعملی که واحد تولیدی مورد نظر هیچ گونه پروانه فعالیت از اداره صنایع و معادن دریافت نکرده است.
- زمانی که وارد کننده کالا یک واحد تولیدی نیست و واردات کالا بر اساس مصلحت یک ارگان و یا سازمان خاصی انجام شده است.
- کالاهایی که فارغ از 2 مورد قبلی هستند و بنا به مصلحت و ضرورت باید مجوز ورود را از طریق کمیسیون ماده یک اخذ نمایند.